Principi zajedništva i saradnje u savremenim teorijama umetničke proizvodnje

Abstract

Doktorska disertacija Principi zajedništva i saradnje u savremenim teorijama umetničke proizvodnje koncentrisana je oko pitanja umetničke proizvodnje u postfordističkim proizvodnim uslovima. Sa njim su blisko povezana pitanja umetničkog rada, kao i prirode i funkcije rada u datom kontekstu. U vezi sa tim izvedeno je suočavanje sa dominantnim problemima teoretizacije umetničkog rada i kritikom osnovnih pojmova prisutnih u savremenoj teoriji kao što je nematerijalni rad. Saradnja (collaboration, kolaboracija) je pojam koji u širokom smislu opisuje nove forme radnih odnosa u okviru (ne)materijalne proizvodnje u različitim poljima društva, kulture i umetnosti. Konceptualizaciji ovog pojma prethode pitanja zajedničkog i zajedništva, povezana sa savremenim oblicima proizvodnje, koja su u disertaciji specifično primenjena na pitanje saradnje u slučaju umetničke proizvodnje.

Razrađenu teoriju saradničkog rada (proizvodnje) u savremenoj umetnosti, pre svega u savremenim izvođačkim umetnostima, specifičnije, plesu, disertacija daje kroz tri celineposvećene zajedništvu, proizvodnji i radu, i saradnji.

Zbog toga što se čini da umetnički rad izmiče jednostavnim pretpostavkama valorizacije rada, on se pojavljuje kao paradigma savremenih oblika rada. Ples je istovremeno i spektakl (za publiku) i rad, pa na taj način stavlja u prvi plan često skrivene veze između rada i umetnosti. Dematerijalizacija i efemernost plesa ukazuju na načine za proizvođenje umetnosti koji prevazilaze pojmove umetničkog objekta kao robe, fetiša ili viška vrednosti. Umetnička oblast savremenog plesa na lokalnoj plesnoj sceni (ili šire savremenih koreografskih praksi koje obuhvataju i postplesne aktualizacije) izabrana je zbog koncentrisanosti na pitanja proizvodnje ili otpora proizvodnji, kao i zbog primera iz postojeće prakse koji se bave saradnjom i zajedništvom u postsocijalističkom kontekstu.