"Песоа" - мултимедијално извођачко дело

Abstract

“Pesoa” je multimedijalno izvođačko delo koje transponuje stvaralačku metodologiju Fernanda Pesoe (Fernando Pessoa) u multimedijalni scenski jezik, a u kontekstu postdramskog teatra, posebno se koristeći metodom panpersonifikacije. Fernando Pesoa (1888-1935) bio je portugalski pisac čija posebnost je u tome što je u svom radu koristio brojne heteronime (prema nekim autorima i preko devedeset) i tako neprestano umnožavao svoje autorske pozicije. Heteronimija, kao osnovna metodološka odrednica Pesoinog stvaralaštva, dovela je do odluke da se ovim autorom bavimo kroz multimedijalnost, a u svetlu postdramske teatarske prakse, uz korišćenje metoda procesnog pozorišta (eng. devising). Metod procesnog pozorišta značio je da je izvedbeni tekst nastao iz kreativnog procesa, uz dehijerarhizaciju uloga u autorskom kolektivu, ali i dehijerarhizaciju scenskih sredstava, karakterističnu za postdramsko – nema dominantnog elementa, kao što je to tekst ili izvođač u dramskom teatru, već svi elementi imaju gotovo podjednak značaj. Transponujući Pesoine stvaralačke principe, poput heteronimije i autorefleksivnosti, u scenski jezik, „Pesoa“ nastaje kao kompozicija autonomnih medijskih glasova. Kako bi se ostvarila multimedijalnost, primenjen je metod panpersonifikacije koji je značio da su elementi scenskog jezika posmatrani kao zasebni likovi, nosioci autonomnih narativnih linija i konstitutivni elementi izvedbene strukture izvođačkog dela. Rad istražuje domet primene metoda panpersonifikacije kao spone između dramskog i postdramskog pristupa. U ovom radu, metod panpersonifikacije je primenjen na video, zvuk, kostim i prostor. Kriza homogenog subjekta i dekonstrukcija identiteta, dominantne su teme modernizma i postmodernizma i stoga izvođačko delo „Pesoa“ kao centralnu temu i paradoks scenski istražuje višestruku jedinstvenost. U ovom radu opisani su tematski i metodološki okvir istraživanja i prikazana praktična analiza i rekonstrukcija kreativnog procesa rada na multimedijalnom izvođačkom delu „Pesoa“.

“Pessoa” is a multimedia performance that transposes the creative methodology of Fernando Pessoa into a multimedia scenic language – in the context of postdramatic theatre, particularly with the use of the method of panpersonification. Fernando Pessoa (1888-1935) was a Portuguese writer whose specificity is the use of numerous heteronyms in his work (according to some authors more than ninety), constantly multiplying authorial positions. Heteronymy, as a fundamental methodological determinant of Pessoa’s creative work, has led to the decision to approach this author through the method of multimediality, in the light of the postdramatic practice, while using the method of devising. Devising meant that the performance text was developed from the creative process, characterized by the dehierarchization of roles in the creative team authorial collective, but also dehierarchization of stage instruments, characteristic for the postdramatic approach – there is no dominant element, such as text or performer in the dramatic approach, but all elements have equal importance. Transposing Pessoa’s creative methods, such as heteronymy and autoreflection to the scenic language, “Pessoa“ was created as a composition of autonomous media voices. To achieve the multimediality, the method of panpersonification was applied, which means that the elements of the scenic language were treated as separate characters, carriers of autnomous narrative lines, and constitutive elements of the scenic language and the performative structure. This research explores the reach of the method of panpersonification as a possible link between the dramatic and the postdramatic approach. In the scope of this research, panpersonification was applied to video, sound, costume, and scenic space. The crisis of the homogenous subject and the deconstruction of identity are dominant topics of modernity and postmodernity and therefore „Pessoa“ observes the notion of “multiple singularity“ as a central theme of research. This paper describes the thematic and methodological frame of the research and presents a practical analysis and reconstruction of the creative process of the multimedia performance „Pessoa“.