Postmodernizam i moderni film sa posebnim osvrtom na period od 1970. godine do danas

Abstract

APSTRAKT Polazeći od mišljenja da postmodernizam, kao stilski i estetski pravac na filmu, nije dovoljno objašnjen - jasno definisan, a pripadnost istom se opet pripisuje brojnim autorima i filmskim ostvarenjima različitih poetika širom sveta, cilj ove disertacije je da utvrdi da li se zaista dogodio vidljivi prelom u filmskom izrazu koji je rezultirao specifičnim filmskim pojavama jedne nove, zajedničke postmodernističke estetike, a koja počinje da se javlja od ranih 1970-ih godina, razdoblju u kojem se prepoznaju i prvi postmodernistički filmovi. Rad najpre istraţuje genezu pojma i osnovna polazišta postmodernističke misli (izlaţući stanovišta najrelevantnijih teoretičara područja) da bi jasno utvrdio karakteristike postmodernističkog umetničkog izraza - konkretno na filmskom planu, a potom ih dovodi u direktnu vezu sa osobenostima filmskog medija i brojnim pojavama tokom njegove istorije, odnosno preispituje ih kroz niz primera aktuelnih autorskih slikopisa koji slove za postmodernističke, pre svega sa američkog i evropskog podneblja gde se na ovu temu i najviše polemisalo. Opseţne analize filmskih strujanja tokom istorije, kao i savremene filmske tendencije, brojni autopoetički iskazi autora i obimna literatura, pokazali su: kako smo sve idejno-estetske koncepte aktuelne danas, u manjoj ili većoj meri, imali prilike da uočimo na filmu do 1970. godine; da sami filmski stvaraoci u sopstvenom radu većinski nisu voĎeni postmodernističkim premisama; kao i prisutnost neutemeljenih stavova dela teorijske misli u domenu (filmske) umetnosti, gde je izvesni broj kritičara pre voĎen izvanfilmskim parametrima vrednovanja, favorizujući sociokulturološki i političko-ekonomski diskurs (neretko posmatrajući iz subjektivnog ugla, čak i ideološki pristrasno) i naročito modernistički film (opet u priličnoj vezi sa preferiranim društvenim kontekstom), negoli objektivnijem i sveobuhvatnijem, stilsko-estetskom i naratološkom procenjivanju. Time su se i polazne hipoteze istraţivanja ispostavile tačnim, dokazujući da postmodernizam na filmu ne sadrţi dovoljno zrelu, koherentnu stilsko-estetsku bazu zbog koje bi se tretirao i legitimno novim, prepoznatljivim filmskim izrazom - pravcem.